Het verliezen van je haar is een ingrijpende en vaak emotionele gebeurtenis. Dat is iets wat Marieke Snel (50), maar al te goed weet. Ze is namelijk al twaalf jaar eigenaresse van Haarcentrum Ugeka. De zaak is sinds 1938 een begrip in Utrecht en levert passende haarstukken voor mensen met haarverlies.
“We leveren haarwerken en haarstukken aan mensen, voornamelijk vrouwen, die door een ziekte of bepaalde erfelijkheid hun haar verliezen”, legt Marieke uit. “Het haarverlies kan komen door een chemokuur, maar er zijn ook mensen die chronisch kaal zijn, zoals bij de auto-immuunziekte alopecia. Daarnaast heb je nog pleksgewijze kaalheid of alleen kaalheid bovenop.”
Zichzelf herkennen
Met meer dan duizend exemplaren in voorraad, zit er vaak wel iets geschikt tussen voor klanten van Ugeka. Zo niet, dan wordt het besteld of kan er gekozen worden voor maatwerk. “Mensen willen zoveel mogelijk hun eigen uiterlijk behouden. Er zijn dan ook niet veel klanten die een heel ander kapsel nemen dan ze van nature hebben. Ze zoeken iets waarmee ze zichzelf herkennen in de spiegel.”
Utrechtse groothandel en kappersartikelen
Ugeka is als een pruikengroothandel begonnen en leverde in het begin aan kapsalons. “Heel vroeger had je natuurlijk nog geen chemokuren”, vertelt de Marieke. “Ugeka staat voor ‘Utrechtse groothandel en kappersartikelen”. De blondine werkt al twintig jaar bij Ugeka en heeft de speciaalzaak twaalf jaar geleden van haar vader overgenomen. “Mijn vader is er in 1967 begonnen en werkte zich op tot mede-eigenaar. Ik heb tien jaar met veel plezier met mijn vader samengewerkt en de kneepjes van het vak geleerd en vervolgens het bedrijf van hem overgenomen. Als kind kwam ik al wel in de zaak, maar had toen andere interesses. Ik stapte pas op mijn 28e in, wat eigenlijk wel een voordeel is. Je moet namelijk wel stevig in je schoenen staan als je in dit vak zit. Je hoort heftige verhalen.”
Persoonlijke verhalen
Deze persoonlijke verhalen worden gedeeld zodra iemand zich een haarwerk wil laten aanmeten. Het woord ‘pruik’ gebruikt Marieke liever niet, want dit doet haar denken aan het toneel. “Als mensen komen, doen zij vaak hun verhaal in onze privé-salonruimtes. Wij, de haarwerkspecialisten, geven vervolgens uitleg over de mogelijkheden en worden er al wat varianten gepast. Indien nodig, kunnen mensen er gelijk al een in model laten knippen en meenemen naar huis. Wij zorgen dat we de laatste trends volgen en gaan door tot we iets hebben gevonden wat echt bij de klant past.”
Het ambacht
Het huidige Ugeka-team telt zes medewerkers, maar dit was in het begin wel anders. “Vroeger zaten er op het atelier zestien vrouwen te knopen. Het werd toen allemaal met de hand gemaakt en van echt haar,” legt Marieke uit. Nu worden haarstukken binnen het eigen atelier niet meer compleet zelf gemaakt en wordt er veelal gebruikgemaakt van een synthetische vezel. “Tegenwoordig komen veel stukken uit Azië, maar we hebben nog steeds onze knoopsters nodig die haar kunnen bijknopen, repareren en verstellen. Het atelier blijft onmisbaar en van grote toegevoegde waarde.” Een van deze knoopsters zit al zestig jaar in het vak, maar ondanks dit mooie jubileum wilde zij liever zelf niet in de spotlights. “Zij is als 14-jarig meisje begonnen op het atelier en zij wil volgend jaar, op haar 74e, toch wel stoppen.” Dat zij al zo lang met plezier werkt, zegt wel wat over het ambacht. “Het is heel mooi werk en geeft veel voldoening. Je kunt zoveel betekenen voor de mensen als iemand heel blij is met een haarstuk.”
Hoe te dragen
Hoe blijft een haarwerk goed vastzitten? Gebruiken mensen plakkertje, lijm of haarclipjes? Marieke legt uit: “Er zijn mensen die dubbelzijdig plakband gebruiken. Maar als je helemaal geen haar hebt, blijft hij in principe gewoon zitten. Ze zijn echt wel storm-proof, je hoofd is namelijk vrij stroef. We naaien er vaak een siliconen stripje in, een soort anti-slipbandje. Je hoeft dan dus niets te plakken. Als mensen toch een beetje haar hebben, zoals bij de teruggroei na een chemokuur, dan kan het haarwerk wat gaan schuiven. We kunnen er dan kleine klemmetjes innaaien, die je vastclipt aan je haar.”
Vooroordelen
Het haarcentrum biedt naast kapsels ook verschillende andere hoofdbedekkingen zoals mutsjes, turbans, hoeden en petten. “Ik merk dat mensen een beetje een afkeer hebben tegen een haarwerk, maar aan de andere kant zijn ze heel blij dat het bestaat. Het is heel dubbel”, vertelt Marieke.”Met een haarstuk voelen mensen zich even niet ziek. Je voelt je weer even jezelf. Het is een deel van je uiterlijk, je identiteit.” Er zijn volgens Marieke veel vooroordelen over het dragen van een haarstuk. “Zo zou je altijd kunnen zien dat iemand er een draagt, maar bij heel veel mensen zie je het helemaal niet. Het blijft toch altijd een beetje taboe. Dat is heel jammer, want je hoeft je er helemaal niet voor te schamen.”
